فرآیندهای زیادی باعث گرفتگی رگ های قلب، پیدایش سلول های سرطانی و آسیب شبکه ارتباطی اعصاب در مغز می شوند.
سبزیجات و میوه ها دارای مواد آنتی اکسیدانی هستند. مغز برای خنثی کردن رادیکال های آزاد نیاز به آنتی اکسیدان ها دارد. رادیکال های آزاد به سلول های عصبی آسیب می رسانند و عمل واسطه های شیمیایی اعصاب را مختل می کنند.
وقتی سن شما افزایش می یابد، قدرت دفاعی بدنتان ضعیف می شود، در نتیجه اثر تخریبی رادیکال های آزاد افزایش می یابد.
آنتی اکسیدان ها، حالت ارتجاعی رگ ها و قوت ضربان های قلب را حفظ می کنند. 20 درصد خون خارج شده از قلب به مغز می رود. هر چیزی که مانع از جریان خون به مغز شود، قدرت یادگیری و ذهنی فرد را کاهش می دهد.
وقتی که جریان خون در مغز مختل شود، باعث سکته و خونریزی مغزی می شود؛ چنین چیزی خطرناک و کشنده است. به تدریج یک سری حملات مغزی ضعیف اتفاق می افتد که در ابتدا باعث کاهش حافظه و فراموشی می شود و در نهایت رگ های مغزی آسیب می بینند و حالتی شبیه بیماری آلزایمر به وجود می آید.
افزایش هموسسیتئین خون (اسید آمینه ای که از هضم پروتئین حیوانی در بدن تولید می شود) رگ های خونی را مجروح می کند و باعث پیدایش پلاک ( بافت زخمی و مجروح ) می شود.
یک بررسی نشان داد افزایش هموسسیتئین خون، حافظه مردان مسن را کاهش می دهد. مطالعات دیگری نیز ثابت کرده که این امر باعث تنگ شدن سرخرگ های کاروتید ( رگ های بزرگی که خون را به مغز می رسانند) می شود.
فشار خون بالا، سرخرگ ها و سیاهرگ ها را ملتهب می کند و باعث تنگ شدن آنها می شود و شرایطی را به وجود می آورد که پلاک ها افزایش می یابد و سکته مغزی رخ می دهد.
افرادی که به طور مزمن دارای فشار خون بالا هستند، با افزایش سن ، در یادآوری ، خلاصه کردن و بررسی مطالب دچار مشکل می شوند. اسکن مغزی نشان می دهد افراد دچار فشار خون بالا، بی سبب دچار حملات خفیف مغزی می شوند. محققین می گویند حتی افزایش جزئی فشار خون، تغییرات عمده ای در مغز به وجود می آورد.
تغذیه و نگهداری قدرت حافظه
1- مرحله اول، مصرف کمتر نمک و چربی های اشباع است. رژیمDASH که دارای میوه و سبزی فراوان و لبنیات کم چرب است، همان اثر داروها را در کاهش فشار خون بالا دارد.
2- اسیدهای چرب امگا-3 میزان حملات قلبی و افسردگی را کاهش می دهد. اسیدهای چرب غیر اشباعLDL را کاهش داده وHDL را افزایش می دهند.
3- زغال اخته و توت فرنگی و اسفناج منبع غنی آنتوسیانین هستند. آنتوسیانین توانایی سلول های عصبی را برای پاسخ به واسطه های شیمیایی حفظ می کند. همچنین مانع از تشکیل لخته های خونی می شود ( رقیق کننده های خون) . این سه ماده غذایی کشسانی رگ های خونی را حفظ می کند و انتقال پیام های عصبی را بهبود می بخشد .
سایر مواد غذایی مثل کلم قرمز، انگور، آلو و آلبالو نیز همین اثرات را دارند.
اسفناج دارای آنتی اکسیدان فراوانی است که شامل بتا کاروتن ( پیش ساز ویتامینA)، ویتامینC و اسید فولیک است.
4- سیر تا 12 درصد میزان کلسترول بالا را کاهش می دهد. همچنین انعطاف پذیری رگ های خونی را حفظ می کند. برای این منظور روزانه 4 حبه سیر را به صورت خام یا نیمه پخته مصرف کنید، یا اینکه 2 تا 8 عدد کپسول 50 میلی گرمی را که حاوی عصاره سیر است بخورید.
5- سویا نیز کلسترول خون را کاهش می دهد. موادی در سویا وجود دارد که از اکسیده شدنLDL جلوگیری می کنند و مانع از اثرات آتروژنیک رادیکال های آزاد ( تشکیل پلاک در دیواره داخلی سرخرگ ها ) می شود.
اثر سویا در کاهش کلسترول فقط برای افراد دچار کلسترول بالا موثر است، ولی اثر آنتی اکسیدانی آن برای همه افراد مفید است.
فیتواستروژن های سویا، هورمون های گیاهی هستند که محققین اعتقاد دارند مانند هورمون استروژن باعث تقویت حافظه می شوند.
قرص های هوش :
1-اسید فولیک :برای رفع هموسیستئین ( اسید آمینه خطرناک ) بدن لازم است. تحقیقات ثابت کرده است در اثر کاهش اسید فولیک، ویتامین هایB6 وB12 در خون، مشکلاتی نظیر کاهش سطح ادراک در افراد مسن، اشکال در یاد آوری، تمرکز حواس و افزایش هموسیستئین خون به وجود می آید.
2-ویتامینB12 :برای نگهداری سلول های عصبی ضروری است. حتی اگر این ویتامین در حداقل مقدار طبیعی باشد، برای بدن مضر است و بایستی دارای مقدار نرمال خود باشد. رفتار و حافظه افراد با مکمل دهی ویتامین های گروهB بهبود می یابد. در کمبود این ویتامین ها سطح ادراک و آگاهی کم می شود، طوری که کسی هم متوجه نمی شود.
البته نباید محتوای ویتامینB موجود در غذا را بشمارید. وجود ویتامین هایB و Aکه بیشتر از صد در صدRDA را تامین کند، سالم و موثر است.
3-ویتامین E: مغز شما را از آسیب حفظ می کند. مطالعات طولانی مدت نشان داده، مکمل ویتامینE خطر بروز بیماری های قلبی را کاهش می دهد ،LDL را بی اثر می کند و احتمال لخته شدن خون را کاهش می دهد.
همچنین وخامت بیماری آلزایمر افراد را آهسته می کند. اثر آنتی اکسیدانی ویتامینE تشکیل پلاک های آمیلوئیدی را که باعث التهاب و کج شدن انتهای اعصاب می شوند، متوقف می کند.
یکی از اعمال ویتامینE رقیق کردن خون است. مصرف روزانه 800-200 واحد بین المللی ویتامینE توصیه می شود.
مکمل های غذایی و مغز:
Ginkgo:برای جلوگیری از کاهش حافظه موثر است. دارای اثر آنتی اکسیدانی و ضد انعقاد خون است. اگر یکی از مواد رقیق کننده خون مثل آسپیرین، ویتامینE و سیر را مصرف می کنید، قبل از مصرف این مکمل با پزشک خود مشورت کنید.
فسفاتیدیل سرین( PS ):ماده طبیعی که باعث انعطاف پذیری غشای سلول ها می شود؛ در نتیجه سلول های عصبی می توانند به راحتی با هم ارتباط داشته باشند.
همچنین سلول های مغزی را در مقابل آسیب رادیکال های آزاد حفظ می کند و تولید استیل کولین (یک انتقال دهنده عصبی مهم ) را تحریک می کند.
وقتی جوان هستید،PS کافی در بدن تولید می شود ولی بعد از 40 سالگی، تولید آن کم می شود و بدن نیاز به مکمل دارد.
تحقیقات اخیر نشان می دهد کهPS مشکلات مربوط به حافظه را در کسانی که تازه دچار آلزایمر شده اند، بهبود می بخشد.
ابتدا برای مدت یک ماه 300 میلی گرم در روز و بعد از این مدت فقط 100 میلی گرم در روز مصرف کنید.
استروژن :التهاب و تخریب سلول های مغزی را که در اثر رادیکال های آزاد به وجود می آید، کاهش می دهد. همچنین حجم دندریت ها ( شاخه های سلول عصبی ) را افزایش می دهد، در نتیجه ارتباطات سلولی ممکن می شود. با تقویت قلب، هورمون درمانی با استروژن بطور مستقیم، حافظه را تقویت می کند. اگر شما سابقه خانوادگی ابتلاء به سرطان سینه را ندارید، هورمون درمانی با استروژن، قلب، استخوان ها و حافظه شما را بهبود می بخشد.
روشی سریع برای داشتن ذهنی فعال
متخصصین اعصاب دریافته اند قسمتی از مغز بنام " هیپوکامپوس " در مقایسه با سلول های دیگر مغز ، با افزایش سن همچنان فعال می ماند. آنها معتقدند انجام ورزش و فعالیت بدنی شدید و هوازی باعث این امر می شود که با مقایسه بین موش های فعال در گردانه های چرخان و موش های کم تحرک این فرضیه ثابت شده است. دانشمندان معتقدند این مورد درباره انسان نیز صدق می کند چون مغز انسان و موش از بسیاری جهات شبیه هم هستند.
محققین بیان می کنند گذشت زمان شما را فرسوده تر و پیرتر می کند ولی کار و فعالیت بیرون از منزل شما را داناتر می کند.
تقویت کننده های ذهن :
انتقال دهنده های عصبی :مواد شیمیایی موجود در مغز که روی قدرت اندیشه، ذهن و حافظه، رفتار، آمادگی جنسی و هوشیاری فرد اثر می گذارند.
1-استیل کولین : بیشتر در یادگیری و حافظه موثر است. مواد مغذی که روی استیل کولین مغز اثر دارند ، شامل: کولین،DMAE ( دی متیل آمینواتانول) ، لسیتین وCDP کولین است. در آلزایمر مقدار استیل کولین کاهش می یابد. داروهایی مثل تاکرین(tacrine) باعث افزایش استیل کولین می شود.
2-دوپامین : برخی از اختلالات روانی مثل شیزوفرنی ، پارکینسون و اختلالات رفتاری در اثر غیر طبیعی بودن مقدار دوپامین است.
افزایش دوپامین باعث افزایش هوشیاری و آمادگی جنسی می شود. مواد مغذی که باعث افزایش دوپامین می شوند، شامل اسید آمینه تیروزین وNADH ( نیاسین غیر فعال ) است.
3-نور اپی نفرین:اسیدآمینه های فنیل آلانین و تیروزین، به دوپامین تبدیل می شوند . دو پامین نیز به نور اپی نفرین تبدیل می شود. افزایش نور اپی نفرین باعث ایجاد هیجان در فرد می شود. مقادیر بیش از حد آن، عوارضی مثل بد خلقی، اضطراب و بی خوابی را ایجاد می کند.
4-سروتونین :فعالیت های جسمی و روحی زیادی مثل رفتار، اضطراب، هیجان و پرخاشگری را تنظیم می کند.Prozac دارویی است که سروتونین را افزایش می دهد. " 5- هیدروکسی تریپتوفان "(HTP -5) پیش ساز اصلی سروتونین است که سطح آن را در مغز افزایش می دهد.
تریپتوفان در انواع گوشت، ماهی و سایر غذاهای پروتئینی وجود دارد. اگر مقدار تریپتوفان برای مغز کافی نباشد، سروتونین کاهش می یابد. تریپتوفان بهHTP -5 و سپس به سروتونین تبدیل می شود. سپس غده صنوبری موجود در مغز آن را به هورمون خواب ملاتونین تبدیل می کند.
5-GABA (گاما- آمینو بوتیریک اسید): بیشترین و مهم ترین انتقال دهنده عصبی بازدارنده ی موجود در مغز است. حالت تحریک پذیری بایستی با بازدارندگی در تعادل باشد. تحریک بیش از حد منجر به بی قراری، کج خلقی، بیخوابی مزمن و حتی بیماری می شود.
GABA باعث آرامش، کاهش درد و خواب راحت می شود. داروی باربیتورات و بنزودیازپین باعث تحریک گیرنده هایGABA و آرامش فرد می شود.
* منبع : سایتalwaysyourchoice.com
مترجم : کارشناس تغذیه تبیان
